यकृत हे शरीरातील एक महत्त्वाचे अवयव आहे. ते शरीरातील चयापचय, रक्त शुद्धीकरण, विषारी पदार्थांचे उत्सर्जन, पोषक तत्वांचे साठवण आणि शरीराची रोगप्रतिकारक शक्ती यासारख्या अनेक महत्त्वाच्या कार्ये करते. यकृताचे आजार हे या अवयवाच्या कार्यावर विपरीत परिणाम करतात आणि गंभीर आजार किंवा मृत्यू देखील होऊ शकतो.
यकृताच्या आजाराचे प्रकार
यकृताचे आजार अनेक प्रकारचे असतात. काही सामान्य प्रकार खालीलप्रमाणे आहेत:
फॅटी लिव्हर : यकृतात चरबीचे प्रमाण जास्त होणे.
ऑटोइम्यून लिव्हर डिसीज :रोगप्रतिकारक शक्तीच्या विकारांमुळे यकृतावर परिणाम होणे.
यकृताच्या रक्तवाहिन्यांमधील बिघाड :यकृतामधून हृदयाकडे जाणाऱ्या वाहिन्या बंद होणे.
अयोग्य औषधांचा परिणाम :काही औषधांचे यकृतावर विपरीत परिणाम होणे.
अन्य चयापचयाचे आजार :विल्सन डिसीज, हिमोक्रोमॅटोसिस इत्यादी.
यकृताचा कर्करोग :यकृताच्या पेशींचे कर्करोग होणे.
इतर आजारांमुळे होणारे यकृताचे आजार :हृदय निकामी होणे, डेंग्यू, लेप्टोस्पायरोसिस इत्यादी.
यकृतातील जंतू संक्रमण :यकृतात जंतूंचा संसर्ग होणे.
तीव्र यकृत बिघाड :अल्प कालावधीत यकृताचे पूर्णपणे खराब होणे.
यकृताच्या आजाराची लक्षणे
यकृताच्या आजाराची लक्षणे विविध असू शकतात. काही सामान्य लक्षणे खालीलप्रमाणे आहेत:
- कावीळ : डोळे, त्वचा आणि श्लेष्मल त्वचेचा पिवळसर रंग होणे.
- पोटात सूज : पोटात पाणी होणे.
- रक्ताच्या उलट्या : रक्तमिश्रित उलट्या होणे.
- मळमळ : भूक न लागणे.
- थकवा : वारंवार थकवा येणे.
- वेदना : यकृताच्या वरच्या भागात वेदना होणे.
यकृताच्या आजाराचे निदान
यकृताच्या आजाराचे निदान करण्यासाठी रक्त तपासणी, इमेजिंग तपासणी आणि यकृत बायोप्सी यासारख्या चाचण्या केल्या जातात.
यकृताच्या आजाराचे उपचार
यकृताच्या आजाराचे उपचार त्याच्या प्रकारावर अवलंबून असते. काही प्रकारच्या यकृताच्या आजारांवर औषधे, शस्त्रक्रिया किंवा यकृत प्रत्यारोपण यासारख्या उपचार पद्धतींचा वापर केला जातो.
यकृताच्या आजाराचे प्रतिबंध
यकृताच्या आजाराचे प्रतिबंध करण्यासाठी खालील गोष्टी केल्या जाऊ शकतात:
- मद्यपान करणे टाळा
- स्वास्थ्यदायी आहार घ्या
- नियमित व्यायाम करा
- औषधे योग्य पद्धतीने घ्या
- रक्त संक्रमणापासून बचाव करा
निष्कर्ष
यकृताचे आजार हे एक गंभीर आजार असू शकतात. या आजाराचे निदान आणि उपचार वेळेवर होणे महत्त्वाचे आहे. यकृताच्या आजारापासून बचाव करण्यासाठी योग्य जीवनशैली आणि आहाराचे पालन करणे आवश्यक आहे.